De burger centraal in zorg en welzijn - Interview met Marleen Hendriks

Marleen Hendriks (Amsterdam UMC)

Kinderpsychiater Marleen Hendriks ziet dagelijks hoe het huidige zorgsysteem tekortschiet in het centraal stellen van de hulpvraag van mensen. Vanuit haar ervaring in de geestelijke gezondheidszorg benadrukt ze de noodzaak van een nieuwe aanpak: een waarin mensen niet afhankelijk zijn van waar zij binnenkomen in het systeem, maar waarin de hulpvraag leidend is.  

Digitale Voordeur Amsterdam, die momenteel in ontwikkeling is, wil de oplossing bieden door Amsterdammers centraal te stellen in zorg en welzijn. Het probleem: versnippering in zorg en welzijn.

Het probleem: versnippering in zorg en welzijn
"Waar je binnenkomt, bepaalt vaak hoe je geholpen wordt," legt Marleen uit. "Kom je bij de huisarts, dan blijf je vaak in het medische domein. Maar wat als je probleem eigenlijk meer sociaal of welzijnsgericht is? Het huidige systeem werkt in silo’s, waarbij zorgverleners vaak niet weten wat er elders beschikbaar is. Dit leidt tot inefficiëntie, verlies van cruciale informatie en, uiteindelijk, slechtere zorg. In mijn vakgebied, de psychiatrie, zie ik vaak dat sociale problematiek zoals armoede of eenzaamheid een grote rol speelt. Maar de oplossingen liggen niet altijd binnen de GGZ. Soms is schuldhulpverlening of een buurtinitiatief veel effectiever." 

De oplossing: regie bij de burger 
Digitale Voordeur Amsterdam wil een geïntegreerde aanpak bieden waarin mensen en hun hulpvraag centraal staan. "We hebben gekozen voor een digitaal startpunt," vertelt Marleen. "Iedereen heeft een telefoon, en technologie stelt ons in staat om op schaal mensen te bereiken en te verbinden met de juiste hulp." Het platform stelt burgers in staat om – op eigen tempo, met behulp van AI en andere slimme technologieën – hun eigen gezondheidsverhaal op te stellen en te beheren. Vanuit dit startpunt krijgen zij vervolgens een overzicht van zorg- en welzijnsopties in de buurt die aansluiten bij hun hulpvraag. "Het idee is dat mensen een eigen datakluisje hebben, waarin al hun gegevens veilig en overzichtelijk worden opgeslagen. Ze kunnen zelf bepalen wat ze delen en met wie." Hiervoor is het wel van belang dat mensen toegang hebben tot hun gezondheidsgegevens, want voor betere samenwerking en integratie van zorg en welzijn is een goede informatievoorziening essentieel. 

Gezondheidsdata: een recht, geen luxe 
Een belangrijk uitgangspunt van Digitale Voordeur Amsterdam is dus dat mensen zelf over hun gezondheidsgegevens gaan. "Het is meer dan een praktische oplossing; het is een principekwestie," benadrukt Marleen. "Burgers hebben recht op hun gezondheidsdata. Nu is het vaak een maandenlang proces om je medische dossier te krijgen, als het al lukt. Dat moet anders." Zo krijgen burgers niet alleen inzicht in hun gegevens, maar ook de controle over hoe deze worden gebruikt. "De enige die over zijn eigen data gaat, is de burger zelf.”

Digitale Voordeur Amsterdam wordt momenteel ontworpen en getest in onze Living Labs. Hiermee zet Amsterdam een belangrijke stap naar een toekomst waarin zorg en welzijn niet alleen toegankelijker, maar ook persoonlijker en rechtvaardiger worden.